İttihadçılığın anakronizm kaygısından uzak ve içinde bulunduğu siyasi iklimin şartlarından kopuk bir yaklaşımla tartışılması; İttihadçılığın bugünün siyasal amaçları doğrultusunda araçsallaştırılması sonucu beraberinde getiriyor. Bu noktada yapılan tartışmalar, çoğu kez tarihi gerçeklikten kopuşa sebebiyet verirken; olgulara değil algılara dayalı İttihadçılık telakkilerinin neşet etmesi sonucunu beraberinde getiriyor.
İttihadçılığın idealize edildiği, İttihadçı motto ve sembollerin retorik düzeyde benimsenerek yeni bir sembolik evren yaratıldığı; milliyetçiliğin farklı tonları ile İttihadçılığın birbirine eklemlenmeye çalışıldığı açıkça görülebiliyor. Yine de tüm bu gelişmelere rağmen gençler (milliyetçi/yurtsever) arasında yaygınlaşan ve irtifa kazanan İttihadçılık tartışmalarının; Türk siyasi hayatı/düşüncesi için yeni bir teklif sunabildiğini ifade etmek ise henüz mümkün değil…
Değişen İttihadçılık Algıları Nereye Evrilebilir?
Bugün yaşanan İttihadçılık tartışmalarının ve değişen İttihadçılık algılarının siyasi yelpazenin sağında ve solunda bazı dönüşümlere sebebiyet verebileceğini söyleyebiliriz. Mesela sol muhitlerdeki İttihadçılık algılarının geleceğini; soldaki yerelleşme-küreselleşme eğilimlerinin belirleyeceğini düşünüyorum. Nitekim solda yerlilik ve millilik eğilimleri arttıkça İttihadçılık algılarının pozitif yönlü bir ivme kazanabileceği; beynelmilel/küreselci eğilimler arttıkça negatif yönlü bir ivme gösterebileceği kanaatindeyim.
Türk sağında ise İttihadçılığın sınavı daha ziyade II. Abdülhamid ve onun temsil ettiği düşünülen değerler sistemiyle ilişkili bir görüntü çiziyor. Bu bakımdan gelecek yıllarda sağ muhitlerdeki İttihadçılık algılarındaki muhtemel değişim; evvela II. Abdülhamid ve İttihad Terakki’ye dair objektif ve adil bir yakın tarih okuması ile mümkün olabilir. Tabiatıyla sağ muhitlerdeki ideolojik yakın tarih okuması azaldıkça İttihadçılığa yönelik algıların daha mutedil bir zemine kavuşabileceğini ifade etmek mümkün gibi.
